Door: Tria Zwerver *

Steeds vaker zie je ze: zeemeerminstaarten in het zwembad. Kinderen krijgen een vin van hun ouders en gaan er enthousiast mee aan de slag. Maar ouders noch kinderen weten vaak hoe ze de vin veilig moeten gebruiken. Tria Zwerver van Word Zeemeermin pleit voor een deskundig oog voor materiaal, voor veiligheid en training.

‘Een jong meisje had een heel grote en zware monovin aan haar voeten waarmee ze direct naar de bodem zakte,’ vertelt Arnold Brijan van Aquarena Emmen. ‘Kan ik kinderen die verkeerd materiaal gebruiken, weigeren in mijn zwembad?’

‘We zien regelmatig kinderen met een zeemeerminstaart in ons zwembad, maar wat doen we als we zien dat ze niet goed kunnen zwemmen met deze staarten?’ vraagt Joost Veenema van het Molenduinbad in Norg.

Dit zijn terechte vragen van bezorgde betrokkenen. Bij zeemeerminzwemmen komt veel meer kijken dan mensen op het eerste gezicht denken. Veilig materiaal is belangrijk, maar ook een goed en kundig gebruik is essentieel.

Materiaal
Er komen steeds meer soorten monovinnen in de handel. Voor een leek is het niet gemakkelijk om uit al die vinnen de juiste te kiezen. Een paar aspecten zijn echter erg belangrijk. Ten eerste is daar het materiaal waar de vin van gemaakt is. Dat moet stevig, maar ook flexibel zijn. Vinnen van plexiglas zijn ronduit gevaarlijk want ze kunnen breken en snijwonden veroorzaken. Een beschermhoes van neopreen (duikpakstof) is belangrijk, want deze beschermt de voeten en enkels.

Verder moet de vin strak genoeg zitten zodat de zwemmer hem niet verliest tijdens het zwemmen, maar los genoeg om gemakkelijk uit te kunnen trekken. Modellen met riempjes of voorgevormde kuipjes voldoen hier vaak niet aan; beter zijn modellen met sokjes om de enkels. Het spreekt voor zich dat een one size fits all-staart niemand echt goed zal passen. De juiste maat is belangrijk: bij kinderen is ook het formaat van de monovin relatief kleiner dan bij een volwassen model. Een goede pasvorm verhoogt niet alleen de veiligheid, maar ook het plezier in het zeemeerminzwemmen. Ook een verkeerde maat staart met een juiste maat monovin kan ervoor zorgen dat een vin sneller uitgaat. Mensen zijn vaak geneigd om een maat groter te kopen, zodat ze er langer wat aan hebben, maar in dit geval is het essentieel om dat niet te doen.

Onderhoud
Wie een goede vin aanschaft, moet hem ook goed gebruiken en onderhouden. Geen enkele soort monovin is bestand tegen ruw en roekeloos gebruik. Afzetten van de bodem of schuifelen over de rand van het zwembad is niet bevorderlijk voor de vin. De kleurige staart, vaak gemaakt van spandex, kan ook kwetsbaar zijn. Hoe dikker de stof, hoe steviger. Spoel het materiaal altijd af met koud water, want chloor vermindert de levensduur en de rekbaarheid van de spandex.

Gebruik
Hoe ga je om met kinderen in je zwembad die niet blijken te kunnen zwemmen met een monovin of complete zeemeerminuitrusting? Het antwoord is relatief eenvoudig. Wanneer je een kind ziet dat wel een zwemdiploma heeft, maar niet veilig zwemt, haal je het uit het water. Dat zou je bij ploeterende zeemeerminnen ook moeten doen. Wanneer ze niet goed zwemmen met hun staart of met ondeugdelijk materiaal zwemmen, spreek ze dan aan. Betrek vooral ook de ouders erbij en maak duidelijk wat je ziet en welke conclusies je trekt. Je kunt voorstellen om het kind alleen onder begeleiding te laten zwemmen.

Vraag ook waar het kind heeft leren zeemeerminzwemmen en bekijk de staart en de monovin. Vertrouw je het niet, dan mag een kind alleen in ondiep water en onder begeleiding van een ouder zwemmen. Verwijs kinderen eventueel naar een gedegen workshop of clinic zeemeerminzwemmen.

Leren
Een clinic of cursus zeemeerminzwemmen is meer dan het aanleren van wat kunstjes. Vooral de veiligheid is belangrijk. Docenten benadrukken hoe je in paniek rustig wordt en hoe je de staart veilig uit kunt doen, hoe je kunt zeemeermin-watertrappelen en dat je je armen kunt gebruiken om boven water te komen en te blijven. Het coachen van kinderen tijdens de clinics is heel belangrijk: je moet het kind leren wat het moet doen in paniekmomenten en zelfredzaamheid aanleren. Zo voorkom je eventuele trauma’s.

Samenwerken
Alle betrokken partijen moeten samenwerken om de veiligheid van het zeemeerminzwemmen zo groot mogelijk te maken. Een leverancier let op de kwaliteit van het materiaal, maar vooral in het zwembad blijkt of de zeemeermin er deskundig mee om kan gaan. ‘We kregen laatst een foto toegestuurd van een meisje met haar bij ons gekochte zeemeerminstaart,’ zegt Jaap de Boer van staartenleverancier Mermaid Sisters. ‘Het meisje had nog zwembandjes om. Dat is niet wat we willen, veiligheid staat voorop.’ Door de veiligheid rond het zeemeerminzwemmen te vergroten, vergroten we ook het plezier in zwemmen.

Foto: Pepijn van den Broeke

* Tria Zwerver is oprichter en eigenaar van Word Zeemeermin. Word Zeemeermin organiseert in (Noord) Nederland veelvuldig cursussen en clinics zeemeerminzwemmen. Voor NL Zwemveilig deelt Tria haar kijk op veiligheid en kwaliteit wat betreft zeemeerminzwemmen.

Dit bericht is tot stand gekomen vanuit het kennisproject NL Zwemveilig.